محمدسجاد حمیدیه، خبرنگار: «ببعی» یکی از مهم‌ترین شخصیت‌های خلق‌شده در تاریخ انیمیشن‌سازی ایران است. خلق کاراکتر «ببعی» به سال ۱۳۹۷ باز‌می‌گردد. محمدمهدی مشکوری به‌عنوان تهیه‌کننده و حسین صفارزادگان در جایگاه کارگردان، مجموعه انیمیشنی خلق کردند که به‌سرعت به پربیننده‌ترین انیمیشن شبکه پویا تبدیل شد. «ببعی» انیمیشنی 10 دقیقه‌ای است که در هر قسمت با یک داستان ساده، سعی می‌کند نکته‌ای به مخاطبان خردسالش آموزش دهد. داستان‌های ساده‌ای که مخاطب را به‌راحتی همراه خود می‌کند، چهره‌پردازی جذاب، فضای فانتزی دوست‌داشتنی و حتی آهنگ تیتراژ زیبایش که کودکان به‌سرعت آن را حفظ می‌کنند، همگی موجب شده‌اند یکی از موفق‌ترین و بهترین مجموعه انیمیشن‌های ایرانی شکل بگیرد.
این موفقیت، تیم سازندگان را تشویق کرد تا با استفاده از این کاراکترها، یک اثر سینمایی تولید کنند. چنین تصمیمی حکم یک تیغ دو لبه را دارد؛ از طرفی به دلیل محبوبیت مجموعه تلویزیونی، امید زیادی به فروش بالای انیمیشن سینمایی می‌رود؛ از طرف دیگر اگر سازندگان نتوانند انتظار بالای بینندگان خود را برآورده کنند و اثری حداقل در سطح مجموعه تلویزیونی به آنها ارائه دهند، خطر شکست تجاری به‌شدت پروژه را تهدید می‌کند.
انیمیشن سینمایی «ببعی قهرمان»، در نگاه اول ناامیدکننده به‌نظر می‌رسد. از همان پوستر مشخص است که فضای انیمیشن سینمایی نسبت به مجموعه تلویزیونی کاملاً متفاوت است. چهره معصوم و بانمک ببعی، به یک چهره شر و شور و البته بزرگسال‌تر تغییر کرده است. دیگر کاراکتر‌های موجود در پوستر نیز کاملاً برای مخاطبان قدیمی انیمیشن جدیدند، حتی شاید کاراکتر «ببعو» اصلاً با یک نگاه شناخته نشود. دیگر وسایل موجود در پوستر هم حکایت از تغییر کامل فضای انیمیشن دارند. چنین تغییرات گسترده‌ای بار سنگینی روی دوش سازندگان قرار می‌دهد؛ گویی آنها درحال خلق اثری کاملاً جدیدند و تنها چیزی که از مجموعه تلویزیونی گرفته‌اند، اسم آن است. با شروع انیمیشن این جمله کاملاً تأیید می‌شود. تقریباً هیچ‌شباهتی به‌غیراز اسم و البته گوسفند بودن کاراکتر اصلی، بین دو انیمیشن وجود ندارد. در اینجا دیگر بیننده باید خود را برای تماشای اثری کاملاً جدید آماده کند.
اولین چیزی که در چنین موقعیتی به‌ذهن می‌رسد آن است که سازندگان صرفاً خواسته‌اند با قرض گرفتن از محصول موفق سابق‌شان، فروش انیمیشن جدیدشان را بالا ببرند.
اما درواقعیت «ببعی قهرمان» به آن ناامیدکنندگی که در ابتدا به‌نظر می‌رسد نیست. اثر توانسته جهان مستقل خود را بسازد و داستانی نسبتاً جذاب را روایت کند. لحن انیمیشن به‌دقت انتخاب‌شده و می‌تواند با مخاطب خردسال ارتباط خوبی برقرار کند، همچنین استفاده از آوازها بسیار درست انجام گرفته و جذابیت کار را بالا می‌برد. شوخی‌ها هم به‌اندازه‌اند و نمک خوبی به کار داده‌اند.
«ببعی قهرمان» فیلمنامه قابل‌قبولی نیز دارد. داستان خوب شروع می‌شود و عناصر اصلی آن مثل رؤیای پرواز و رقابت بین ببعی و خانم بوقلمون شکل می‌گیرند. نقطه‌عطف داستان که دعوت ببعی به مدرسه خانم بوقلمون است، یکی از بهترین قسمت‌های فیلم است. با توجه به کاراکتری که پیش‌ازاین، از خانم بوقلمون ساخته شده است، تعلیق خوبی با این دعوت خلق می‌شود. این تعلیق به‌خوبی در پرده دوم، داستان را همراهی می‌کند و به تقابل ببعی و بوقلمون تنش خوبی می‌بخشد.
پرده دوم شاید بهترین بخش از فیلمنامه باشد که با اتفاقاتی پرکشش، تقابل قهرمان و ضدقهرمان داستان را جلو می‌برد. اما ضعیف‌ترین بخش فیلمنامه پرده سوم آن است. از فیلمنامه‌ای که توانست در ابتدا ما را با تعلیق همراه داستان کند، انتظار نمی‌رود تا این حد در انتهای قصه به غافلگیری متوسل شود. ظاهر شدن ناگهانی پدر با اختراع جدیدش که تا الان اصلاً به آن اشاره‌ای نشده، بدجور توی ذوق می‌زند. ضعف در شخصیت‌پردازی پدر به‌عنوان یکی از شخصیت‌های مهم داستان، از ضعف‌های جدی فیلمنامه است.
به‌طورکلی مسئله شخصیت‌پردازی در انیمیشن جای زیادی برای بهتر شدن داشته است. ما از یک انیمیشن خردسال انتظار خلق حداقل یک شخصیت، به‌عنوان شخصیت محوری و همچنین چند تیپ داریم. شخصیت محوری انیمیشن که خود ببعی است، به‌خوبی پرداخت شده است. اما به‌غیراز خود ببعی، ضعف جدی در پرداخت به دیگران وجود دارد. خانواده ببعی بسیار ضعیف پرداخت شده‌اند. مادر که در مجموعه تلویزیونی نقش محوری دارد، تقریباً از داستان حذف شده است. او حتی در جشن پایان فیلم نیز در کنار گروه حضور ندارد. ببعو یک تیپ پیش‌پاافتاده لوس دارد که حتی منطق همان تیپ هم بارها در طول اثر زیر پا گذاشته می‌شود. پدر هم آنقدر ضعیف پرداخت شده است که مخاطب نمی‌تواند به درک حسی درستی از او برسد. گروه دوستان ببعی، به غیر از یکی دو نفر، هیچ تعینی ندارند و با یکدیگر فرقی نمی‌کنند.
خانم بوقلمون نیز به‌عنوان یک ضدقهرمان تیپ درستی دارد، اما تلاش فیلم‌ساز برای عمق دادن به کاراکتر او تلاشی ناموفق است.
«ببعی قهرمان» مجموعاً انیمیشن قابل‌قبولی است که تا حد خوبی انتظار مخاطبانش را برآورده می‌کند. همچنین از دید اقتصادی به‌نظر می‌رسد با پروژه‌ای کاملاً موفق مواجهیم. این موفقیت صرفاً به فروش انیمیشن وابسته نیست. درکنار فروش بالای اثر در هفته‌های اول اکران، تیم پشتیبان انیمیشن توانسته‌اند به‌خوبی از محصولات جانبی، درآمد کسب کنند. آنها ابتدا با تولید انیمیشن تلویزیونی، سپس با ساخت اثر سینمایی، همزمان ارائه عروسک ببعی برای حضور در برنامه‌های شبکه پویا و برگزاری ایونت‌های زنده با حضور این عروسک، شخصیت ببعی را در ذهن مخاطب خردسال و کودک تثبیت کنند و محبوبیت آن را گسترش دهند.
این برنامه‌ریزی درست می‌تواند الگوی مناسبی برای دیگر هنرمندان و برنامه‌سازان رده سنی کودک باشد. با چنین سرمایه‌گذاری‌هایی می‌توان امید داشت انیمیشن‌سازی ایران کم‌کم به یک صنعت تبدیل شود که با درآمدسازی استاندارد، بتواند بدون نیاز مستقیم به کمک دولتی نه‌تنها خرج خود را تأمین کند، بلکه پیشرفتی روزافزون را برای خود به ارمغان آورد.
نظرات
نظر خود را بنویسید